w szczególności
  • x czy ks przed końcówką?
    6.12.2002
    6.12.2002
    Chciałbym zapytać o pewne niekonsekwencje pojawiające się w waszych odpowiedziach dotyczących odmiany nazwisk zakończonych na -x. W odpowiedzi zatytułowanej Cezex… czytamy: „Po drugie zaś, inne słowa zakończone literą x, w szczególności nazwiska, nadal trzeba odmieniać po staremu, np. Rex, Rexa, Rexowi, Rexem, ale Reksie (przykład przytoczony w komunikatach Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN, nr 2 z 2001 roku)”. Natomiast w odpowiedzi Lex Pani K. Sobolewska radzi odmieniać nazwisko Hendrix – Hendriksa. Jak więc należy odmieniać nazwiska zakończone na -x?
  • Czas zaprzeszły we współczesnej polszczyźnie

    1.01.2024
    1.01.2024

    Szanowni Państwo!

    Na jakiejś stronie internetowej wyczytałem, że używanie w języku polskim czasu zaprzeszłego (Pastperfect w angielskim i Plusquamperfekt w niemieckim), jest obecnie błędem gramatycznym. Czy rzeczywiście tak jest? Bo może to tylko zabawny archaizm?

    Z poważaniem – Witold Dociekliwy

  • grecki czy helleński?
    7.05.2013
    7.05.2013
    Czy stosowanie przymiotnika helleński w odniesieniu do współczesnej Grecji jest poprawne? Jest on spotykany w prasie (np. Helleńska Federacja Hotelarska, Helleńskie Ministerstwo Kultury), jednak to chyba kalkowanie z angielskiego (por. ang. Hellenic Republic). W słownikach przym. helleński odnoszony jest do Hellenów, starożytnej Grecji, Hellady; przym. grecki zaś od Grecji. Jak zatem poprawnie zapisać: Greckie (czy Helleńskie) Ministerstwo Turystyki? grecka (czy helleńska) marynarka wojenna?
  • Interpunkcja pozdrawiam po raz n-ty

    23.03.2023
    23.03.2023

    Chciałabym jeszcze raz odnieść się do kwestii kończenia listów. Wiem, że napisano już na ten temat sporo, jednak brakuje mi logicznego uzasadnienia przejęcia tylko w części (w nagłówku) ortografii angielskiej.

    Pozostawienie zakończenia listu, np. „Pozdrawiam” bez żadnego znaku interpunkcyjnego wydaje mi się sprzeczne z naszą normą językową. „Pozdrawiam” to zdanie, czyż nie?

    Jeśli potraktujemy podpis jako kropkę, to i tak zmierzymy się z kwestią pierwszej osoby w słowie „pozdrawiam” i trzeciej w podpisie.

    W moim odczuciu sens miałoby zakończenie typu: „pozdrawia Janusz” ale „pozdrawiam, Janusz”.

    Czy mogliby się Państwo do tego ustosunkować?

  • Kłopoty z przyimkami
    1.06.2016
    1.06.2016
    Korektorka konsekwentnie zamienia konstrukcje typu przy użyciu na z użyciem, przy wykorzystaniu na z wykorzystaniem. Proszę o wyjaśnienie, co jest nie tak z tym przy.
    Poza tym zamiast w konkurencyjnych cenach chce, by było: po konkurencyjnych cenach – tu akurat wspiera ją słownik poprawnej polszczyzny, ale mi ta konstrukcja wydaje się jakby przestarzała.
  • nazwy własne informatyczne
    24.12.2006
    24.12.2006
    Dzień dobry!
    Pracuję w firmie informatycznej i mam kilka wątpliwości językowych. Jak powinno się zapisywać nazwy programów, rozumiem, że wielkimi literami, ale czy stosujemy cudzysłów?
    Czy zmieniły się zasady pisowni słowa Internet? Coraz częściej (również w czasopismach) widzę słowo to pisane małą literą.
    Moje wątpliwości krążą również wokół nazw systemów operacyjnych: DOS (pod DOS-a, dosowy?), analogicznie Windows (Windows-a, windowsowy?).
    Z góry dziękuję za odpowiedź!
    Pozdrawiam
    Jarka
  • Skrótowce oznaczające jednostki organizacyjne sił zbrojnych
    22.11.2015
    22.11.2015
    Bardzo proszę o poradę w sprawie skrótów nazw oddziałów wojskowych.
    Czy dla nazwy 2. Dywizja Piechoty Legionów Armii Krajowej prawidłowy będzie zapis 2. DPLeg. AK?
    Czy dla nazwy 3. Pułk Piechoty Legionów Armii Krajowej prawidłowy będzie zapis 3. ppleg. AK?
    Czy dla nazwy 72. Pułk Piechoty Armii Krajowej prawidłowy będzie zapis 72. pp AK?
    Bardzo proszę o rozstrzygnięcie moich wątpliwości i wskazanie prawidłowych form skrótów.
  • słowny zapis godzin tuż po północy
    2.06.2015
    2.06.2015
    Dzień dobry,
    jak należy zapisywać słownie godziny pomiędzy północą (włącznie) a 0:59? Dla ścisłości nadmienię, że chodzi o styl „oficjalny”, tj. analogiczny do np. piętnasta trzydzieści trzy.
  • Sowa
    7.05.2018
    7.05.2018
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać o etymologię słowa sowa.

    Wszystkiego dobrego na święta!
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • zapis tekstów gwarowych
    9.10.2008
    9.10.2008
    Czy w tekście stylizowanym na mowę górali należy ch zamieniać na h? Taką ortografię można znaleźć u Tetmajera (Na skalnym Podhalu), gdzie są brzuhy, hłopy, Hohołów, ciho, phał, rahować, hmury… Czy dotyczy to każdego ch? (Przykładowo Chełmża i Tarchomin w takim tekście byłyby Hełmżą i Tarhominem?).
    Jeszcze bardziej tajemnicze jest rozróżnianie przez Tetmajera narratorskiego Dunajca od cytowanego Dónajca, podczas gdy generalnie u zachowuje – jakie jest tego wytłumaczenie?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego